Samookaleczenia u nastolatków - co robić?

wtorek, 28 lutego 2023

:: Konsultacje Skype online - umów najbliższy termin >

SamookaleczeniaWszscy badający to zjawisko wśród młodzieży i dzieci, zgadzają się co do tego, że nigdy wcześniej zjawisko samookaleczeń nie było tak rozpowszechnione i nie występowało na taką skalę. 

We wcześniejszych pokoleniach występowało jako zjawisko towarzyszące zaburzeniom czy chorobom psychicznym. 

Obecnie według badań, 80% osób dokonujących samouszkodzeń jest zupełnie zdrowa psychicznie. Pozostała grupa to lekkie zaburzenia czy upośledzenia. 

Można wusnuć wniosek, że obecnie młodzież ma szczególną trudność w radzeniu sobie z emocjami, zwłaszcza z emocjami trudnymi. 

Samouszkodzenia mogą być efektem traumy, ale nie zawsze tak jest. 

Jakie są czynniki ryzyka samookaleczeń u dzieci i nastolatków?

Powodów może być wiele i mogą być one bardzo różne w zależności od sytuacji, środowiska i cech osobowości, ale są pewne czynniki, które powodują,  niektórzy nastolatkowie są szczególnie narażeni na tego rodzaju zachowania autodestrukcyjne. 

Co sprzyja zachowaniom autoagresywnym?

  • presja,  zarówno ze strony rówieśników, jak i ze strony rodziny,

  • przeżywanie silnego stresu, lęku,  czy napięcia emocjonalnego;

  • niska samoocena;

  • poczucie winy, poczucie bycia niwystarczającym w stosunku do oczekiwań, np. rodziny

  • uczucie samotności;

  • autyzm;

  • depresja;

Ale samookaleczenia mogą też być próbą wymuszenia czegoś, zyskaniu czegoś - szantaż emocjonalny . 

Autoagresja związana jest ściśle z emocjami, które szukają ujścia - bywa że młody człowiek nie znajduje innego, lepszego sposobu na skanalizowanie emocji. Bardzo często ból fizyczny ma maskować, a właściwie ukoić pól psychiczny. Może też służyc do zwrócenia uwagi na siebie i swoje cierpienie, np. emocjonalne, którego nie umiemy wyrazić. Każdy przypadek jest inny.  

 

Bycie nastolatkiem i doświadczanie wszystkich tych trudnych przemian związanych z dojrzewaniem nie jest łatwe. Hormony rządzące ciałem w okresie dojrzewania potęgują wszystko to, co przeżywane jest w tym okresie. Zmienia się wygląd, kształt ciała, wzrost, głos, niemal wszystko i zaakceptowanie tych zmian bywa trudne. A emocje pojawiające się w tym czasie, z pozoru dityczące błahostek, mogą stać się nie do zniesienia...

 

Jeśli dowiesz się, że twoje dziecko się okazalecza - nigdy nie rób tego: 

  • Nie oceniaj go/jej.

  • Nie obwiniaj dziecka/nastolatka za trudności, których doświadcza.

  • Nie próbuj ukarać go za jego zachowania.

  • Nie podejrzewaj go/jej o manipulacje albo chęć zwrócenia uwagi.

  • Nie umniejszaj doświadczanych przez niego./nią problemów.

  • Nie mów, że tnie się bo taka jest moda.

  • Nie dawaj porodów do uczucia odrzucenia i osamotnienia, bo tylko pogłębisz kłopoty swojego dziecka. 

  • Nie wymuszaj obietni, że już tego nie zrobi. 

 

Jak pomóc - co możesz zrobić kiedy się dowiesz, że twoje dziecko się okalecza?

  • Okaż troskę, zadbaj o poczucie bezpieczeństwa w rozmowie. 

  • Daj wsparcie i okaż, że może na ciebie liczyć.

  • Daj swoją obecność. 

  • Daj cierpliwość, nawet jak twoja pomoc zostanie odrzucona - potwierdź, że mimo to jesteś i będziesz.

  • Namów do pójścia do specjalisty - wspólnie.

  • Poszukajcie dobrych metod regulacji emocji. 

  • Rozważcie terapię rodzinną.

  • Okazuj zrowumienie

  • Mów, że ci zależy i że chcesz pomóc, nawet jeśli nie wiesz jak.

  • Pytaj jak możesz pomóc,

  • Bądź. 

  • Znajdź specjalistę, który wam pomoże.

  • Szukaj alternatywnych metod radzenia sobie z emocjami. 

  • Modeluj inne metody radzenia sobie z emocjami.

 

Alternatywne sposoby na skanalizowanie emocji

  • ćwicz, ruszaj się, gimnastykuj

  • rzucaj poduszką

  • bij poduszkę

  • rzucaj miękkimi kulkami do celu

  • zrób bazgroły o emocjach, które ci towarzyszą i podrzyj kartkę

  • idź w istronne miejsce i krzycz

  • maluj/rysuj

  • zajmij się tym co lubisz/zaintresowania/hobby

  • objrzyj jakiś ładny film

  • idź na spacer do parku lub lasu

  • popracuj w ogrodzie 

  • porozmawiaj z kimś bliskim

  • psłuchaj uzubionej muzyki

  • tańcz

  • śpiewaj 

  • opisz to, co czujesz i podrzyj kartkę albo spal

  • weź kąpiel z olejkami eterycznymi

  • poczytaj książkę

  • zjedz coś dobrego z kimś kogo lubisz

  • popstrykają folioą bąbelkową 

  • sam_a wymyśl, co możesz zrobić

  • a może po prostu czasem patrzenie w sufit będzie pomocne?

 

 
Szukaj rozwiązań i metod, które będa dobre i pomocne dla ciebie.  Może coś z listy, a może coś zupełnie innego, coś o czym my nie pomyśleliśmy. A może masz coś szczególnego, co tobie pomaga i chcesz się tym z nami podzielić? Napisz nam o tym. Chętnie uzupełnimy tę listę. Dbaj o siebie i o swoje emocje. 

 

 

Alicja Krawczyk

psycholog >
P
raktyk Terapii Któtkoterminowej Skoncentrowanej na Rozwiązaniu
 

Jak kupować? Wybierz produkt odpowiedni dla Ciebie Podaj nam swoje dane Dokonaj opłaty Aktywacja następuje w ciągu 24 godzin od momentu wpłaty środków

Jeżeli potrzebujesz natychmiastowej pomocy, zadzwoń pod numer alarmowy 112 (Polska) lub udaj się do najbliższej jednostki pogotowia ratunkowego lub policji. Możesz również skorzystać z bezpłatnego kryzysowego telefonu wsparcia. Numer dla dorosłych tel. 116 123 (14:00-22:00), dla młodzieży tel. 116 111 (12:00-02:00). Nasz serwis nie jest przeznaczony dla osób znajdujących się w sytuacji zagrożenia życia.